کلونوس یا اسپاسم لرزشی نوعی انقباض به دلیل مشکلات سیستم عصبی اتفاق می افتد. اشخاصی که دچار کلونوس می شوند معمولاً انقباض مکرر عضله را تجربه می کنند و نوعی لرزش در اندام آنها اتفاق می افتد.
کلونوس معمولاً در مفاصل زانو و مچ پا ایجاد می شود و عموماً به دنبال کشش عضلات اتفاق می افتد اما در برخی از مفاصل دیگر نیز مانند مچ پا انگشتان آرنج و فک نیز ممکن است دیده شود.
علت ایجاد کلونوس
علت واقعی ایجاد حرکات لرزشی در عضلات هنوز مشخص نشده است و معمولاً یک اختلال در مسیر عصبی به عضلات باعث ایجاد این نوع اسپاسم می شود.
اما به طور کلی بیماری هایی که می توانند باعث ایجاد کلونوس یا انقباض های لرزشی در اندام بشوند شامل:
- فلج مغزی
- آسیب نخاعی
- سکته مغزی
- ضربه مغزی
در برخی موارد نیز وجود نارسایی کبد و یا کلیه نیز می تواند به ایجاد کلونوس در برخی اندام منجر شود .
رابطه اسپاسم و کلونوس
در اکثر اوقات اسپاسم و کلونوس با هم اتفاق می افتند و عضله دچار گرفتگی طولانی مدت می شود اسپاسم میسر مانند کلونوس در اثر آسیب به مغز و نخاع ایجاد میشود و باعث اختلال در حرکت و مفاصل خواهد شد.
در بسیاری از کودکان سی پی و یا فلج مغزی پس از اعمال کشش در عضلات شاهد بروز لرزش پا و یا همان کلونوس هستیم بیماری فلج مغزی از جمله بیماری‌هایی است که عموما کلونوس در آنها دیده میشود و باعث مشکلاتی در راه رفتن کودکان سی پی میشود.
تشخیص کلونوس
کلونوس در حقیقت یک علامت است و برای تشخیص آن ابتدا باید بیماری زمینه‌ای بررسی شود .
پزشک متخصص و یا کاردرمانگر در ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهد و انقباضات عضلانی مکررا در مفاصلی که بیشتر اتفاق می‌افتد بررسی می کند و تعداد ضربان ها و انقباض ها را اندازه گیری می نماید.
بروز کلونوس در حقیقت با لرزش همراه است و این ارزش های ارزشی به پزشک برای تشخیص کلونوس کمک میکند.
درمان کلونوس
دارو درمانی
تعدادی از داروها به جهت خاصیت شل کنندگی عضله و آرام‌بخشی می‌توانند به کاهش علائم کلونوس و اسپاسم کمک کنند
این داروها شامل
- کلونازپام
- باکلوفن
- دیازپام
- تیزانیدین
مصرف این داروها حتماً باید با تجویز پزشک متخصص انجام شود و این داروها می توانند باعث خواب آلودگی و کرختی در فرد شوند.
تزریق بوتاکس
بوتاکس یک شل کننده موقتی عضله می باشد. بوتاکس در واقع با شل کردن گروه های اصلی عضله می‌تواند به مدت محدودی باعث مهار کلونوس در عضله شود.
کاردرمانی و فیزیوتراپی
برخی از تکنیک هایی که امروزه کاردرمانگران و فیزیوتراپیستها ی کاهش اسپاسم و کلونوس انجام می‌دهند می‌توانند مهارکننده این اختلال باشد. به عنوان مثال تحمل وزن، کشش عضلانی ،استفاده از یخ و حتی استفاده از گرما در برخی موارد می‌تواند در مهار کلونوس موثر باشند
عمل جراحی
در صورتی که تکنیک های ذکر شده فوق در کاهش کلونوس تاثیری نداشته باشد پزشکان‌متخصص ممکن است جراحی را که شامل قطع مسیرهای عصبی در عضلات است را برای شما پیشنهاد کند.
ریزوتومی یکی از این شیوه های جراحی می باشد که مورد تایید پزشکان جراح مغز و اعصاب است.
پیش آگهی
امید به بهبودی کلونوس به بیماری زمینه ای آن ارتباط تنگاتنگی دارد در برخی از کودکان فلج مغزی در صورتی که کار درمانی به صورت مکرر برای این کودکان انجام شود شاهد کاهش و از بین رفتن کلی کلونوس هستیم مداخله زودهنگام امید به بهبودی کلونوس رادر این بیماران افزایش می دهد.
ترجمه توسط تیم پژوهشی مرکز جامع توانبخشی ایران
