کاردرمانی ، مرکز کاردرمانی ، کلینیک کاردرمانی جسمی

 

کاردرمانی یکی از رشته‌های توانبخشی مراجع محور است که تلاش می‌کند با توجه به مشکلات و نیازهای هر فرد برنامه درمانی مختص وی را طراحی و اجرا نماید. از این منظر نیاز است که کاردرمانی در بسیاری از حوزه‌های درمان به صورت تخصصی ورود پیدا کند. کاردرمانی جسمی یکی از بخش‌های بسیار مهم است که کاردرمانگران تلاش خواهند کرد دانش و مهارت خود را به کار بگیرند. هدف این بخش کمک به افراد است تا بتوانند فعالیت‌های روزمره خود را به خوبی و به صورت مستقل انجام دهند. کاردرمانی جسمی بیماری‌ها و اختلالات جسمی حرکتی را هدف قرار خواهد داد. بنابراین با کاردرمانی ذهنی دارای تفاوت‌هایی است. اما این تفاوت‌ها در سطح نوع اختلالات و اهداف کوچک درمانی باقی خواهد ماند و همکاری بین این دو بخش اجتناب ناپذیر خواهد بود همچنین هدف نهایی هر دو یکسان است. 

کاردرمانی جسمی به چه معنا است؟

در تعریف کاردرمانی جسمی باید اشاره کنیم که بخشی از رشته کاردرمانی است که اختلالات جسمی و مشکلات حرکتی افراد را بررسی و درمان خواهد کرد. این شاخه از کاردرمانی به افراد کمک خواهد کرد که مهارت‌های خود را توسعه داده و مهارت‌های از دست داده خود را بازیابی کنند. هدف نهایی این رشته کمک به افراد است تا بتوانند فعالیت‌های روزمره زندگی خود را به تنهایی انجام داده و زندگی مستقلی را تجربه کنند. کاردرمانی جسمی تاثیر بیماری‌های جسمانی را بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد، از جمله فعالیت‌های زندگی روزمره (ADLs)، کار، اوقات فراغت و مشارکت اجتماعی ارزیابی می‌کند. بر اساس این ارزیابی، آن‌ها با مراجعان برای ایجاد اهداف شخصی و اجرای مداخلات متناسب با محدودیت‌ها یا مشکلات خاص همکاری می‌کنند.

مشکلات جسمی عموما باعث مشکلات حرکتی در افراد خواهند شد. بنابراین کاردرمانی جسمی هم حل مشکلات حرکتی را در اولویت خود قرار خواهد داد. کاردرمانگران تلاش خواهند کرد همه مشکلات جسمی از راه رفتن و بازی کردن گرفته تا حرکات ریزی مانند نخ کردن سوزن خیاطی را در افراد تقویت کنند. به همین دلیل تعداد اختلالات که کاردرمانی می‌تواند به آن‌ها کمک کند بسیار زیاد خواهد بود.

کاردرمانی جسمی برای چه بیماری‌هایی کاربردی است؟

کاردرمانی رشته‌ای گسترده است و می‌تواند به اختلالات متنوعی خدمات ارائه دهد. هر کدام از این بیماری‌ها شرایط و ویژگی‌های خاصی دارند که درمان آن‌ها را سخت خواهد کرد. برخی از این افراد در انجام ساده‌ترین کارهای خود مانند خاراندن چشم مشکل دارند در حالی که برخی دیگر ممکن است مشکلی مانند ناتوانی در غلت زدن را تجربه کنند. هر کدام از این اختلالات باید به صورت تخصصی ارزیابی شوند و برنامه درمانی مشخصی را دریافت کنند. در ادامه لیستی از مهم‌ترین اختلالاتی که می‌توانند از خدمات کاردرمانی جسمی استفاده کنند، در اختیار شما قرار خواهیم داد:

1- بیماری‌های اعصاب مرکزی و محیطی

اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع می‌شود که به وسیله 31 جفت عصبی که از بین مهره‌ها خارج  می‌شوند ارتباط بین مغز و سایر اجزای بدن را برقرار می‌کنند. همچنین اعصاب محیطی شبکه‌ای از عصب‌ها هستند که از نخاعی منشعب می‌شوند و در سراسر بدن گسترش می‌یابند. این عصب‌ها اطلاعات حسی را از پوست، ماهیچه‌ها و مفاصل به مغز منتقل کرده و فرمان‌های حرکتی را از مغز به عضلات منتقل می‌کنند. بنابراین کاملا قابل درک است که آسیب هر کدام از این عصب‌ها مشکلات حرکتی و جسمی زیادی را به همراه داشته باشد. این شرایط می‌تواند علائم مختلفی از جمله درد، ضعف، بی حسی و مشکل در هماهنگی و حرکت ایجاد کند. 

کاردرمانی در بیماری‌های مغز و اعصاب تلاش خواهد کرد که به کمک تمرینات فیزیکی و حسی خود مسیر‌های عصبی را بازیابی کرده و آن‌ها را مجددا فعال نماید. همچنین تقویت عضلات و بهبود مهارت‌های حرکتی از جمله اهداف کاردرمانی در این بیماری‌ها است. برای نمونه کاردرمانی در سکته مغزی تلاش می‌کند علاوه بر بازیابی حرکتی به بازیابی حسی فرد هم کمک کند. مهم‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب که کاردرمانی می‌تواند به بهبودی آن‌ها کمک کند شامل موارد زیر است:

• فلج مغزی
• ضربه مغزی
• سکته مغزی
• پارکینسون
• ضایعه نخاعی
• ام اس
• آلزایمر
• هیدروسفالی
• میکروسفالی
• فلج ارب
• فلج بلز
• ALS
• اسپاینابیفیدا.

نوشته مرتبط: کاردرمانی پارکینسون

2- بیماری‌های ارتوپدیک

بیماری‌های ارتوپدی طیف وسیعی از شرایط را در بر می‌گیرد که بر استخوان‌ها، مفاصل، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها تاثیر می‌گذارد. بیماری‌های ارتوپدیک تنوع زیادی دارند و از مشکلاتی مانند ناتوانی در راه رفتن تا ناتوانی در باز کردن انگشت کوچک دست را شامل می‌شود. هر کدام از این مشکلات می‌توانند عملکرد روزانه فرد را مختل کنند. برخی از شایع‌ترین اختلالات ارتوپدیک که به کاردرمانی جسمی می‌تواند برا‌ی آن‌ها موثر باشد، عبارتند از:

• استئوآرتریت
• روماتوئید آرتریت
• شکستگی‌ها
• تعویض مفصل (تعویض مفصل زانو، لگن و غیره)
• تنیس البو
• نقرس
• پوکی استخوان
• سندرم تونل کارپال
• اسکولیوز
• پاچنبری (کلاب فوت).

 

3- بیماری‌های عضلانی

برخی از بیماری‌ها وجود دارند که تاثیر نهایی خود را روی عضلات ما به جای خواهند گذاشت. ممکن است دلیل اولیه بیماری مربوط به بخش دیگری از سیستم بدن باشد، اما عملکرد عضلات را تحت تاثیر قرار خواهد داد. برای نمونه سندرم گیلن باره سیستم اعصاب محیطی را درگیر خواهد کرد و در نهایت عملکرد عضلات را مختل خواهد کرد. در حالیکه میوپاتی به صورت عمومی خود عضله را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در صورتی که عضلات افراد درگیر شود علایمی مانند: درد، خستگی، محدودیت دامنه حرکتی، ضعف و گرفتگی عضلانی بروز خواهند کرد. همه این علایم باعث می‌شوند که فرد نتواند فعالیت‌های خود را به درستی انجام دهد. به همین دلیل کاردرمانی جسمی برای بهبود بیماری‌های عضلانی زیر تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت:

• میوپاتی
•  آتروفی عضلانی نخاعی (SMA)
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
• میاستنی گراویس
• گیلن باره
• دیستروفی‌های عضلانی از جمله دیستروفی عضلانی دوشن و بکر.

4- بیماری‌های متابولیک

اختلالات متابولیک به بیماری‌هایی اشاره دارد که فرآیند سوخت و ساز بدن را مختل کرده و در نتیجه بدن نمی‌تواند یک ماده خاص را بسازد یا برعکس نمی‌تواند ماده‌ای را تجزیه کند. این فرایند باعث آسیب به سیستم تغذیه بدن شده و در نتیجه مواد مغذی به بخش‌های مختلف نمی‌رسد. برای نمونه در بیماری فنیل کتونوریا بدن نمی‌تواند اسید آمینه فنیل آلانین را به تیروزین تبدیل کند. در نتیجه تجمع این ماده باعث آسیب به مغز خواهد شد. در چنین حالتی ممکن است مشکلات حرکتی و جسمی برای فرد به وجود بیاید که کاردرمانی می‌تواند به رفع آن‌ها کمک کند. مهم‌ترین بیماری‌های متابولیک که کاردرمانی جسمی می‌تواند به بهبود آن‌ها کمک شامل موارد زیر است:

• فنیل کتونوریا
• تای ساکس
• بیماری ویلسون
• تاخیر حرکتی.

لینک مرتبط: کاردرمانی در فنیل کتونوری

5- بیماری‌های ژنتیکی و رشدی

برخی از بیماری‌های ژنتیکی ممکن است رشد فرد را مختل کنند. در صورتی که کودک نتواند در زمان مناسب مراحل رشد ذهنی و جسمی خود را طی کند ممکن است با مشکلات زیادی روبرو شود. برخی از این مشکلات جسمی شدید هستند و برخی دیگر مانند سندروم داون ممکن است به تمرینات شدید نیاز نداشته باشند. البته توجه به این نکته هم ضروری است که اغلب این اختلالات با مشکلات ذهنی همراه هستند. بنابراین علاوه بر کاردرمانی جسمی به کاردرمانی ذهنی هم نیاز خواهند داشت. شناخته شده‌ترین بیماری‌های ژنتیکی و رشدی که به خدمات کاردرمانی جسمی نیاز دارند، شامل موارد زیر است:

• سندروم داون
• تاخیر حرکتی
• سندرم پرادر ویلی (PWS)
• سندروم رت.

6- بیماری‌های قلبی ریوی و تنفسی

دسته‌ای دیگر از بیماری‌هایی که کاردرمانی می‌تواند به درمان آن‌ها کمک کند شامل بیماری‌های قلبی ریوی و تنفسی است. کاردرمانگران به افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی ریوی تمرینات تنفسی خاصی را برای بهبود عملکرد ریه و مدیریت تنگی نفس آموزش می‌دهند. تکنیک‌هایی مانند تنفس با لب‌های جمع شده و تنفس دیافراگمی معمولا برای افزایش کارایی تنفسی استفاده می‌شود. همچنین آموزش‌هایی مانند مدیریت انرژی می‌تواند برای این افراد موثر باشد. در این بخش‌، بیماری‌های زیر بیشترین استفاده از را خدمات کاردرمانی جسمی خواهند برد:

• توانبخشی پس از جراحی قلب
• بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
• نارسایی قلبی 
• نارسایی مزمن تنفسی
• آسم.

7- سایر بیماری‌ها

دسته‌بندی کردن بیماری‌ها روش‌های گوناگونی دارد و در برخی از موارد می‌توان یک بیماری را در چندین دسته مختلف قرار داد. همچنین برخی از بیماری‌ها وجود دارند که شاید نتوان آن را دسته‌ای جدا قرار داد. از طرفی دیگر در یک نوشته نمی‌توان همه بیماری‌هایی را که به کاردرمانی جسمی نیاز دارند، لیست کرد. بیماری‌های زیر لیستی از بیماری‌هایی است که کاردرمانی می‌تواند به درمان آن‌ها کمک کند:

• انواع سرطان
• بیماری‌های خود ایمنی مانند ایدز
• سوختگی‌ها
• قطع عضو
• اختلالات بینایی
• پنجه روی
• صافی کف پا
• اختلالات حسی.

کلینیک کاردرمانی ایران با بهره‌گیری از دانش بروز متخصصان خود و همچنین به کاری گیری جدیدترین تجهیزات درمانی همواره تلاش کرده است که بهترین خدمات را در حوزه کاردرمانی جسمی به مراجعان خود ارائه دهد. برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با شماره زیر تماس حاصل فرمایید. همچنین برای دریافت نوبت می‌توانید دکمه نوبت اینترنتی را لمس کنید:

02188242410

نوبت   اینترنتی

بخش‌های مختلف کاردرمانی جسمی

کاردرمانی جسمی به عنوان یکی از دو بخش خیلی مهم کاردرمانی خود بسیار گسترده و بخش‌های مختلفی را تحت پوشش قرار خواهد داد. هر کدام از این بخش‌ها می‌توانند به تنهایی به عنوان یک تخصص جداگانه مطرح شوند. در نظر داشته باشید که این تقسیم بندی به خاطر تخصصی شدن حوزه کاردرمانی جسمی است و در راستای مراجع محور بودن این رشته قرار دارد. کاردرمانی جسمی چه در کودکان، چه در بزرگسالان و چه در سالمندان هدف نهایی یکسانی دارند که رساندن فرد به حداکثر استقلال ممکن است. بنابراین تفاوت آن‌ها بیشتر به نوع تمرینات و تکنیک‌های درمانی مربوط خواهد شد. کاردرمانی جسمی را می‌توان به سه بخش زیر تقسیم‌بندی کرد:

1- کاردرمانی جسمی کودکان و نوجوانان

کاردرمانی جسمی کودکان بخشی از کاردرمانی است  که بر کودکان و نوجوانانی که با چالش‌های مربوط به رشد حرکتی، شرایط مادرزادی یا آسیب‌های اکتسابی مواجه هستند، تمرکز دارد. این افراد عموما از همان بچگی و نوزادی مشکلاتی را تجربه خواهند کرد و از آنجایی که توانایی بیان مشکلات خود را ندارند، درک و فهمیدن مشکلات آن‌ها نسبت به بزرگسالان سخت‌تر خواهد بود. همچنین این افراد عموما به خدمات زودهنگام نیاز خواهند داشت. چرا که بسیاری از اختلالات دوران کودکی در سنین پایین‌تر بهتر به درمان جواب خواهند داد. از طرفی دیگر بازی درمانی تکنیک مورد استفاده برای کودکان است که در بزرگسالان با روش‌های دیگر جایگزین خواهد شد. 

بخش جسمی کاردرمانی کودکان تلاش می‌کند که فرد را به رشد طبیعی و همگام با همسالان خود برساند. به این منظور تمرکز خاصی بر طی کردن به موقع مراحل رشد حرکتی خواهند داشت. برای نمونه کودکی که مرحله گردن گرفتن را طی نکرده است در نشستن و همچنین ایستادن هم به مشکل خواهد خود. بنابراین با طی کردن مراحل رشد پایین‌تر، فرد راحت‌تر می‌تواند به مراحل بالاتر برسد. کنترل رفلکس‌های نوزادی، رشد مهارت‌های حرکتی درشت و ریز از دیگر اهداف مهم کاردرمانی جسمی کودکان است.

2- کاردرمانی جسمی بزرگسالان 

بخش دیگری از کاردرمانی جسمی به درمان اختلالاتی می‌پردازد که در دوران بزرگسالی بروز پیدا خواهند کرد. برای نمونه ام اس یا سکته مغزی عموما در بزرگسالی خود را نشان خواهند داد. به دلیل اینکه این افراد عموما قبل از آسیب توانایی انجام بسیاری از کارها را داشته‌اند، کاردرمانی بیشتر اهداف خود را مبتنی بر بازیابی توانایی‌های از دست رفته قرار خواهد داد. مثلا برای این افراد خیلی مهم است که بتوانند رانندگی کنند یا بتوانند فعالیت‌های مربوط به کار خود را مجددا انجام دهند. در نظر داشته باشید که این افراد معمولا مشکلات روحی مانند افسردگی را نیز تجربه خواهند کرد. بنابراین لازم است که به این جنبه هم توجه لازم نشان داده شود.

3- کاردرمانی جسمی سالمندان

با بالا رفتن سن بیماری‌ها و مشکلات زیادی خود را نشان خواهند داد. تغییرات دژنراتیو خود را نشان می‌دهند و عضلات و توان فرد تحلیل خواهد رفت. به گونه‌ای که فرد اگر بیماری خاصی را هم تجربه نکند، باز هم ممکن است توانایی‌هایش کاهش پیدا کند. علاوه بر آن برخی از بیماری‌ها هم ممکن است بروز پیدا کنند. برای نمونه پارکینسون بیشتر در افراد سالمند خود را نشان خواهد داد. همچنین زمین خوردن نگرانی قابل توجهی برای سالمندان است که اغلب منجر به آسیب دیدگی و از دست دادن استقلال می‌شود. بنابراین باید کاردرمانگران استراتژی‌هایی را برای مقابله با این موضوع توسعه دهند. 

کاردرمانی جسمی سالمندان چندین هدف مختلف را دنبال خواهد کرد. جلوگیری از بدتر شدن مشکلات فرد اولین هدف کاردرمانی است و سپس کاردرمانگران تلاش خواهند کرد که توانایی‌های از دست رفته فرد را بازیابی کنند. در صورتی که این اهداف قابل دسترسی نباشند کاردرمانگران روش‌های جبرانی را به فرد آموزش داده و با تغییر شرایط و محیط تلاش می‌کنند استقلال فرد را تا جای ممکن حفظ نمایند. 

اهداف کاردرمانی جسمی حرکتی

کاردرمانی جسمی هم مانند کاردرمانی ذهنی به دنبال بهبود شرایط فرد و رساندن وی به حداکثر استقلال است. رسیدن به استقلال هم از طریق کسب توانایی برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی امکان پذیر است. برای دستیابی به این هدف، کاردرمانی تلاش می‌کند که همه موانع جسمی و حرکتی را از میان بردارد. بنابراین یک سری اهداف ریز و کوتاه مدت‌تر برای خود تعریف خواهد کرد تا هم بتواند روند درمانی مشخصی را تعیین کند و هم بتواند میزان پیشرفت فرد را در هر مرحله اندازه‌گیری کند. با این اوصاف مهم‌ترین اهداف کوتاه مدت و میان مدت کاردرمانی جسمی و حرکتی شامل موارد زیر است:

1- طی کردن مراحل رشد حرکتی 

یکی از مهم‌ترین اهداف کاردرمانی جسمی کمک به کودکان است تا بتوانند مراحل رشد حرکتی خود را به خوبی طی کنند. تاخیر در طی کردن هر کدام از این مراحل باعث خواهد شد که کودک در دستیابی به مراحل بالاتر دچار اختلال شود. برای نمونه کودک فلج مغزی که توانایی نشستن را کسب نکرده‌ است به احتمال زیاد در راه رفتن هم با تاخیر روبرو خواهد شد. طی کردن مراحل رشد حرکتی در نهایت فرد را قادر به راه رفتن خواهد کرد. 

2- بهبود مهارت‌های حرکتی درشت

مهارت‌های حرکتی درشت در کاردرمانی به هماهنگی و کنترل ماهیچه‌های بزرگ بدن، به ویژه ماهیچه‌هایی که در فعالیت‌هایی مانند خزیدن، راه رفتن، دویدن، پریدن و ورزش استفاده می‌شوند، اشاره دارد. بهبود مهارت‌های حرکتی درشت به رشد تعادل و هماهنگی اندام‌ها، بهبود قدرت و استقامت بدن و افزایش آگاهی از بدن کمک می‌کند.

3- بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف

مهارت‌های حرکتی ظریف در کاردرمانی به هماهنگی و کنترل ماهیچه‌های کوچک‌تر دست و انگشتان و همچنین هماهنگی بین دست و چشم اشاره دارد. این مهارت‌ها برای انجام وظایف دقیق که نیاز به مهارت و کنترل دارند، بسیار مهم هستند. این مهارت‌ها نقش مهمی در فعالیت های روزمره زندگی، کار و بازی دارند. دستکاری اشیا کوچک، هماهنگی چشم و دست، توانایی نوشتن و نقاشی کردن، قیچی کردن، بستن دکمه، زیپ و کمربند، غذا خوردن و بسیاری دیگر از فعالیت‌هایی که به صورت روزانه با آن‌ها درگیر هستیم نیازمند بهبود مهارت‌های حرکتی ریز هستند. 

4- کاهش درد 

بسیاری از مشکلات جسمی با درد و رنج همراه هستند به گونه‌ای که انجام کارهای مختلف را برای فرد سخت‌تر خواهند کرد. برای نمونه کسی که دچار شکستگی در استخوان بازو شده است، ممکن است درد شدیدی را تجربه کند. کاردرمانی جسمی در این موارد تلاش خواهد کرد که با استفاده از تکنیک‌های درمانی مختلف میزان درد فرد را کاهش دهد.

5- بازآموزی حسی

در برخی از موارد ممکن است مسیرهای حسی به سمت مغز دچار آسیب شوند در نتیجه فرد در درک حس‌های مختلف دچار اختلال خواهد شد. برای نمونه در شکستگی‌هایی که عصب‌های دست را درگیر می‌کند، حس لامسه فرد در دستش با مشکل روبرو خواهد شد. باز‌آموزی حسی به فرد کمک می‌کند که درک بهتری از محیط داشته باشد و از آسیب بیشتر جلوگیری خواهد کرد. همچنین فعال سازی مسیرهای حسی به بهبود مسیرهای حرکتی کمک خواهد کرد. 

6- افزایش دامنه حرکتی

یکی دیگر از اهداف مهم کاردرمانی جسمی کمک به بهبود دامنه حرکتی مفاصل است. اسپاستیسیتی و کانتراکچر‌ عضلات، سفتی تاندون‌‌ها و لیگامان‌ها، بی حرکتی طولانی و مشکلات مفاصل تنها بخشی از دلایلی است که دامنه حرکتی را محدود خواهد کرد. محدود شدن دامنه حرکتی باعث می‌شود که فرد نتواند مفصل خود را به صورت کامل باز کند. برای نمونه فرد نمی‌تواند شانه خود را به صورت کامل باز کند. در نتیجه در شستن سر یا پوشیدن کاپشن دچار مشکل خواهد شد. کاردرمانی جسمی با تکنیک‌هایی مانند تمرینات کششی، وزن اندازی و تمرینات تقویتی به افزایش دامنه حرکتی کمک خواهند کرد. 

 

تفاوت کاردرمانی جسمی و فیزیوتراپی

کاردرمانی جسمی و فیزیوتراپی دو حرفه متفاوت هستند که مشابهت‌های زیادی دارند اما هر کدام از آن‌ها بر جنبه مختلفی از توانبخشی تمرکز دارند. همکاری این دو بخش برای درمان بسیاری از بیماری‌ها لازم است. همچنین در برخی از حوزه‌ها همپوشانی به وضوح دیده می‌شود و نمی‌توان مرز دقیقی بین دو رشته کشید. با این وجود می‌توان تفاوت آن‌ها را در چند بخش مجزا بیان کرد. 

اولین تفاوت آن‌ها در هدف درمان است. هدف کاردرمانی جسمی کمک به افراد برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی است. در حالیکه که فیزیوتراپی بیشتر روی بهبود مهارت‌های حرکتی و انجام حرکات متمرکز خواهد بود. دومین تفاوت آن‌ها به روش‌های و تجهیزات درمانی رشته‌ها برمی‌گردد. کاردرمانی جسمی تکنیک‌های درمانی را با فعالیت‌های هدفمند ترکیب خواهد کرد. در حالیکه فیزیوتراپی تمرینات از پیش طراحی شده را بیشتر مورد استفاده قرار خواهد داد. همچنین کاردرمانی بیشتر از تجهیزات عادی مانند قاشق برای آموزش غذا خوردن استفاده می‌کند اما فیزیوتراپی دستگاه‌های متنوعی برای الکتروتراپی و تمرین درمانی دارد. سومین تفاوت در این است که کاردرمانی ممکن است محل زندگی و محیط کار فرد را هم بررسی خواهد کرد و در صورت نیاز می‌تواند تغییراتی را در آن‌ها ایجاد کند. برای نمونه بشقاب‌های لبه‌دار برای کسانی که توانایی استفاده از یک دست را ندارند، طراحی خواهد کرد. اما فیزیوتراپی در این حوزه دخالتی نخواهد داشت. 

 

وسایل کاردرمانی جسمی

همانطور که در بالا هم اشاره شد کاردرمانی جسمی تلاش می‌کند که با استفاده از تجهیزاتی که روزانه با آن‌ها سر و کار داریم تمرینات خلاقانه‌ای را برای فرد طراحی نماید. همچنین درمانگران ممکن است تجهیزات مختلفی را با استفاده از خلاقیت خود طراحی کنند. برای نمونه گیت پلیت یک وسیله کمکی برای راه رفتن کودکان فلج مغزی است که در مجموعه توانبخشی ایران طراحی و ساخته شده است. 

به علاوه در برخی از زمینه‌ها وسایلی وجود دارد که روند درمان را ساده‌تر کرده و خلاقیت درمانگر را بیشتر خواهد کرد. مهم‌ترین تجهیزات مورد استفاده در کاردرمانی جسمی شامل موارد زیر است: میز هند تراپی، شولدر ویل، پارالل، توپ سی پی، استندینگ بورد، اسپایدردکیج، تیلت بورد، وج، بالانس بیم،‌ نردبان زمینی و کرالر، ویت کاف، تاب، ترامپولین، آجر و استپ فومی. در نظر داشته باشید که این تجهیزات بخش کوچکی از وسایل کاردرمانی است و صرفا جهت آشنایی شما با این تجهیزات بیان شد. 

تکنیک‌های مورد استفاده در کاردرمانی جسمی

علاوه بر اهداف کوتاه مدت و میان مدت کاردرمانی جسمی و ذهنی در تکنیک‌های مورد استفاده هم تا حدی با هم متفاوت هستند. هر کدام از این بخش‌ها با توجه به نیازهای خود تکنیک‌های مختلفی را توسعه داده‌اند. اما در نظر داشته باشید که برخی از تکنیک‌ها هم بین دو حوزه مشترک است. برای نمونه بازی درمانی هم در کاردرمانی ذهنی کاربرد دارد و هم می‌تواند به بهبود مشکلات جسمی افراد کمک کند. همچنین استفاده از تکنیک‌های یکپارچگی حسی می‌تواند به باز‌آموزی حسی افراد هم کمک کند. با این اوصاف کاردرمانی جسمی دارای تکنیک‌های اختصاصی است که شامل موارد زیر می‌شود:

بازی درمانی، اسپایدر کیج تراپی، یکپارچگی حسی، PNF، Rood، Bobath، برانستروم، موتور کنترل، ماساژ، joint mobilization، کینزیوتیپ و … .

تمرینات کاردرمانی جسمی

تمرینات کاردرمانی جسمی خیلی سخت نیست و در بیشتر مواقع توسط خود فرد یا اعضای خانواده قابل انجام است. این نکته هم حائز اهمیت است که تمریناتی که در مرکز کاردرمانی انجام می‌شود باید در خانه هم ادامه داشته باشد.البته که هر تمرین باید طبق ارزیابی انجام شده و با تائید و نظارت کاردرمانگر انجام شود و از انجام تمرینات به صورت خودسرانه پرهیز کنید. بنابراین نیاز است با برخی از تمرینات کاردرمانی جسمی آشنا شوید. 

1. راه رفتن روی پنجه و انگشتان
2. راه رفتن روی بالانس بیم (شبیه راه رفتن روی جدول کنار خیابان)
3. راه رفتن به پشت
4. ایستادن روی یک پا
5. لی لی بازی کردن
6. چهار دست و پا راه رفتن
7. راه رفتن روی زانو
8. حالت پهلوانی ایستادن
9. بالا و پایین رفتن از پله و سطح شیب دار
10. نخ کردن مهره‌ها
11. باز و بسته کردن دکمه، زیپ، بخش‌های چسبی لباس و بند کفش
12. پوشیدن لباس
13. آموزش نوشتن و نقاشی کشیدن
14. شانه کردن موها
15. غذا خوردن
16. تمرینات خمیر پاتی (خمیری شبیه خمیر بازی که سفت‌تر است)
17. انداختن و گرفتن توپ 
18. جدا کردن نخود و لوبیا
19. زدن دست راست به زانوی چپ و برعکس
20. ایستادن با چشم بسته
21. فرد چشم‌هایش را ببندد، سپس اشیای مختلف را به او بدهید تا آن‌ها را حدس بزند
22. حالت فرغونی راه رفتن
23. حالت خرسی راه رفتن (فرد هر دو دست و هر دو پای خود را روی زمین گذاشته و راه می‌رود. نباید دست‌های و پاها خم شوند)
24. استفاده از شولدر ویل (وسیله‌ای شبیه فرمان اما با اندازه‌ای بزرگ‌تر)
25. استفاده از نردبان شانه 
26. تمرین تایپ کردن
27. برداشتن اشیا با دو انگشت (برای نمونه فرد یک حبه قند را با انگشت کوچک و حلقه بردارد)
28. پیدا کردن تیله در کیسه پر از حبوبات
29. دست زدن
30. تمرینات وزن اندازی (برای نمونه فرد به حالت لم دادن می‌ایستد و وزن خود را روی یکی از دست‌هایش می‌اندازد)
31. تمرینات تقویتی (مانند وزنه زدن)
32. قیچی کردن کاغذ و پارچه
33. تمرینات روی تیلت بورد (برای نمونه فرد روی تیلت بورد می‌ایستد، سپس باید بتواند توپ را داخل سبدی که با فاصله از او قرار گرفته است، بیاندازد)
34. تمرینات با توپ سی پی (برای نمونه فرد را به حالت دمر روی توپ می‌خوابانیم و پاهایش را می‌گیریم. سپس وی را جلو و عقب می‌بریم تا فرد بتواند حلقه‌های پلاستیکی را دور میله‌ها بیاندازد)
35. باز و بسته کردن پیچ و مهره.

 در ویدیوی زیر چند تمرین کاردرمانی جسمی برای کمک به گردن گرفتن کودک را مشاهده می‌کنید:

 چرا کلینیک کاردرمانی ایران
مرکز توانبخشی جامع ایران یکی از باسابقه‌ترین مراکز کاردرمانی تهران است که از سال 1382 فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده است. عمده تمرکز این مرکز روی بیماران سی پی بوده است. اما سایر اختلالات جسمی و ذهنی هم از خدمات این مرکز بهره‌مند شده‌اند. علاوه بر سابقه و مهارت تیم درمانی، کلینیک کاردرمانی ایران همواره تلاش کرده است که جدیدترین تجهیزات درمانی را در اختیار مراجعان گرامی قرار دهد. همچنین با بهره‌گیری از دانش و خلاقیت تیم درمان تاکنون چندین وسیله کمکی را اختراع کرده‌اند تا بتوانند به راه رفتن کودکان کمک کنند. در کنار همه این موارد تیم درمانی این مرکز همواره در تلاش هستند تا جدیدترین روش‌های درمانی را برای افراد به کار بگیرند و با همکاری با سایر متخصصین بهترین درمان را در اختیار مراجعان گرامی قرار دهند.