امروزه ممکن است که اسم اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم را زیاد شنیده باشید و چیزهایی درموردش  خوانده باشید. ممکن است مواردی وجود داشته باشد که شما‌ را درمورد کودک‌تان نگران کند و به وجود اوتیسم در کودک خود شک کنید. پس بهتر است درمورد اختلال طیف اوتسیم مطالعه‌ای  داشته باشیم که بهتر بتوانید تصمیم بگیرید آیا لازم است به متخصص مراجعه کنید یا نه.

با پیشرفت دانش شناخت ما از بیماری‌های مختلف افزایش پیدا کرده و در نتیجه تمایز بین این بیماری‌های افزایش پیدا کرده است. اوتیسم هم یکی از بیماری‌هایی است که تا چند سال قبل اصلا به عنوان تشخیص جداگانه وجود نداشت.

به همین دلیل شناخت کمی نسبت به این وضعیت وجود دارد. عدم آگاهی از یک موضوع باعث می‌شود که فرد در مواجه با آن دچار سردرگمی و ناامیدی شود. این همان حسی است که بسیاری از خانواده‌ها پس از شنیدن نام autism برای اولین بار با آن دست و پنجه نرم خواهند کرد. فرو رفتن در بهت و حیرت و همچنین انکار می‌تواند شروع درمان را به تاخیر بیندازد که باعث می‌شود کودک آسیب بیشتری ببیند. برای آشنایی بهتر و بیشتر در مورد اختلال اوتیسم ادامه این نوشته را دنبال کنید. 

اوتیسم (autism) چیست؟

اختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی، یک ناتوانی در رشد است که از تفاوت در مغز ناشی می‌شود (اختلال رشدی-عصبی). افراد مبتلا به ASD اغلب در ارتباطات اجتماعی و تعامل با دیگران مشکل دارند یا رفتارهای محدود و تکراری (کلیشه‌ای) و علایق عجیب دارند.

افراد مبتلا به ASD ممکن است روشهای مختلفی برای یادگیری ، حرکت یا توجه داشته باشند. برخی از افراد بدون ASD نیز ممکن است برخی از این علائم را داشته باشند اما برای افراد اختلال طیف اتیسم، این خصوصیات می تواند به حدی باشد که زندگی فرد را به چالش بکشد. اوتیسم در پسران بیشتر از دختران (با نسبت ۴ به ۱) اتفاق می افتد.

توانایی های افراد مبتلا به ASD می تواند متفاوت باشد به عنوان مثال، برخی از افراد مبتلا به ASD ممکن است مهارت مکالمه پیشرفته داشته باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است کلامی نداشته باشند. برخی از افراد مبتلا به ASD در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز دارند. برخی دیگر می توانند با پشتیبانی کم و حتی بدون پشتیبانی زندگی کنند.

افراد در طیف اوتیسم ممکن است نقاط قوت زیادی داشته باشند، از جمله:

قادر به یادگیری موارد و موضوعات با جزئیات کامل و به یاد آوردن اطلاعات حافظه بلند مدت هستند همچنین در یادگیری و ریاضیات، موسیقی یا هنر بسیار قوی هستند.

اوتیسم یا آنچه که به عنوان autism spectrum disorder می‌شناسیم، یک اختلال رشد مادام‌العمر است که نحوه برقراری ارتباط و تعامل افراد با دنیای اطراف را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اوتیسم را بیشتر به عنوان یک طیف از بیماری‌ها تعریف می‌کنند نه یک بیماری واحد. در واقع این بیماری روی افراد مختلف، اثرات متفاوتی به جای می‌گذارد و به هیچ وجه نمی‌تواند دو بیمار با علایم مشابه پیدا کرد. افراد مبتلا به اختلال اوتیسم یا درخودماندگی مانند هر کس دیگری دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص خود هستند. در هر صورت بدون آگاهی از علایم این بیماری نمی‌توان درک درستی از آن به دست آورد.

 

علایم بیماری اوتیسم یا درخودماندگی

به صورت تیتروار در زیر به برخی علایم مهم اوتیسم اشاره شده است:

• عدم برقراری تماس چشمی یا تماس چشمی محدود
• عدم توجه به صحبت دیگران
• عدم به اشتراک گذاری علایق، احساسات یا فعالیت‌ها
• مشکل در ارتباطات غیرکلامی مانند اشاره یا نشان دادن چیزها به دیگران
• عدم تطابق حالت چهره و حرکات‌شان با آنچه که گفته می‌شود
• نقص در حفظ موضوع و مکالمات
• نقص در درک دیدگاه دیگران یا پیش بینی اقدامات دیگران
• نقص در تنظیم رفتارهای مختلف در موقعیت های اجتماعی مختلف
• مشکل در پیدا کردن دوست و باز‌ی‌های تخیلی
• تاخیر در گفتار و زبان

علایق محدود و رفتارهای تکراری، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکل شدیدی با تغییرات ایجاد شده در روتین زندگی دارند (تحمل تغییرات را ندارند)
• حساسیت حسی، به نور، صدا، لباس یا دما حساس هستند به عنوان مثال از صداهای بلند بیزار هستند.
• حرکات کلیشه ای مانند دست زدن، تکان دادن دست و چرخش دارند
• نشان دادن علاقه‌های عجیب یا بیش از حد به چیزی
• وسایل (اغلب اسباب بازی‌ها) را به روشی بسیار خاص می‌چینند

علائم ASD قبل از 3 سالگی شروع می‌شود و می‌تواند در طول زندگی فرد ادامه داشته باشد، اگرچه ممکن است علائم با گذشت زمان بهبود یابد. برخی از کودکان در 12 ماه اول زندگی علائم ASD را نشان می دهند در برخی دیگر ممکن است علائم تا 24 ماهگی یا بعد از آن نشان داده نشود. برخی از کودکان مبتلا به ASD مهارت های جدیدی کسب می کنند و تا حدود 18 تا 24 ماهگی با رشد خوبی روبرو می‌شوند ولی بعد از مدتی از به دست آوردن مهارت‌های جدید دست می‌کشند یا مهارت‌هایی را که قبلا داشتند از دست می‌دهند.

برای بررسی علایم و تشخیص بیماری‌‌های روانپزشکی سراغ کتاب DSM 5  می‌رویم. این کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی است که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA) در سال 2013 منتشر شده است. نسخه قبلی این کتاب یعنی dsm4 سندرم آسپرگر، اختلال تجزیه کودک و اختلالات توسعه فراگیر را به صورت جداگانه بررسی و برای هر کدام تشخیص جداگانه قرار داده بود که با معرفی DSM 5 همگی جزو اختلال طیف اوتیسم قرار گرفته و به عنوان تشخیص جداگانه وجود ندارند. بر اساس این کتاب مهم‌ترین ویژگی‌های اختلالات طیف اوتیسم به صورت زیر است:

الف) اختلال مداوم در ارتباطات و تعاملات اجتماعی در زمینه‌های مختلف 

موارد زیر نمونه‌هایی از اختلال در ارتباطات و تعاملات فرد است که ممکن است در حال وجود داشته باشید یا فرد آن را قبل تجربه کرده باشد:

1- نقص در تعاملات اجتماعی-هیجانی

افراد طیف اوتیسم ممکن است نقص در تعاملات اجتماعی-هیجانی را با شدت‌های مختلف تجربه کنند. برای نمونه ممکن است فرد توانایی مکالمه دو نفره نوبتی را نداشته باشد یا در اشتراک گذاری علایق، احساسات و عواطف خود با اختلال روبرو باشد. این مشکل در حادترین شکل خود باعث می‌شود که فرد نتواند تعاملات اجتماعی را شروع کند یا به آن‌ها داسخ دهد. 

2- نقص در ارتباطات غیرکلامی که برای تعاملات اجتماعی ضروری هستند

افرادی که از ASD رنج می‌برند ممکن است ارتباط کلامی و غیرکلامی یکپارچه خوبی نداشته باشند. همچنین توانایی برقرار تماس چشمی و استفاده از زبان بدن در فرد مختل خواهد شد. از طرفی دیگر درک و استفاده از حرکات مختل شده و ممکن است به فقدان کامل حالات چهره و ارتباط غیرکلامی منجر شود. 

3- نقص در درک، ایجاد و حفظ روابط میان فردی

فردی که توانایی برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی را نداشته باشد، دیر یا زود در روابط میان فردی خود به مشکل خواهد خود. این قضیه برای افراد اوتیستیک هم صدق می‌کند. در نتیجه فرد ممکن است نتواند در موقعیت‌ها و مکان‌های مختلف رفتار مناسبی را از خود بروز دهد. همچنین فرد در اشتراک گذاری بازی‌های تخیلی دچار مشکل خواهد شد و توانایی دوستیابی را نخواهد داد. یا فرد به همسالان خود علاقه نشان نخواهد داد. 

در نظر داشته باشید که شدت این اختلالات در افراد مختلف با هم متفاوت است.

ب) مجموعه‌ای از رفتارها، علایق و فعالیت‌های محدود و تکراری

یکی دیگر از مجموعه علایمی که در افراد طیف اوتیسم دیده می‌شود فعالیت‌های محدود و تکراری است. برای اینکه بتوان تشخیص اوتیسم روی فرد گذاشت لازم است که حداقل دو مورد از موارد زیر در حال حاضر یا گذشته در فرد وجود داشته باشد:

1- حرکات و رفتارهای کلیشه‌ای و تکراری 

یکی از شایع‌ترین علایم بیماری اوتیسم وجود رفتارهای تکراری است. این تکراری ممکن است مربوط به حرکات باشد مانند استفاده از یک اسباب بازی خاص یا ممکن است مربوط به گفتار باشد که در آن فرد یک صدا، کلمه یا جمله را به صورت مداوم تکرار می‌کند. کلیشه‌های حرکتی ممکن است خود را در قالب ردیف کردن اسباب بازی‌ها یا چرخاندن اشیا نشان دهد. همچنین اکولالیا که عبارت است از تکرار حرف‌های دیگران به وفور دیده می‌شود. 

2- پایبندی غیر منعطف به روتین‌ها و مقاومت در برابر تغییر

مقاومت در برابر تغییر در این افراد بسیار زیاد است به صورتی که روتین روزانه  آن‌ها باید یکسان باشد. تغییرات کوچک در محیط زندگی باعث ناراحتی می‌شود. الگوهای فکری تکراری و سفت و سخت دارند. احوالپرسی کردن آن‌ها فرمت خاصی داشته و معمولا اگر بخواهند روزانه جایی بروند، باید از یک مسیر همیشگی عبور کنند. در برخی از موارد درخواست دارند که هر روز یک غذا را بخورند. به دلایل گفته شده تغییر اتاق و اسباب کشی به خانه جدید برای خانواده افراد دارای اوتیسم بسیار سخت و کابوس وار است. 

3- علایق بسیار محدود و ثابت که از نظر شدت یا تمرکز غیرعادی هستند

وابستگی شدید  و مشغله فکری به برخی از اشیا غیرعادی در این افراد به شدت دیده می‌شود. علایق فرد بسیار محدود بوده و استمرار فرد روی این علایق بسیار شدید است. 

4- اختلالات حسی

واکنش افراطی یا تفریطی به محرک‌های حسی در این افراد یکی از شاخصه‌هایی است که به تشخیص بیماری کمک خواهد کرد. همچنین ممکن است به برخی از جنبه‌های حسی علاقه غیر معمول نشان دهند. برای نمونه علاقه به نورهای رنگی بسیار دیده می‌شود. یا بی‌تفاوتی آشکار نسبت به درد و دما شایع است. همچنین واکنش نامناسب به صداها یا بافت‌های خاص، بوییدن و لمس بیش از حد اشیا نشانه‌هایی از اختلال ASD هستند. 

نکته 1: در نظر داشته باشید که این علایم باید در نوزادی و خردسالی فرد وجود داشته باشند. هر چند ممکن است تا زمانی که لازم نباشد فرد با اجتماع ارتباط برقرار کند، خود را نشان ندهد. همچنین ممکن است فعالیت‌های فرد به گونه‌ای باشد که این مشکلات را مخفی نگه دارد. 

نکته 2: علایم بیماری عملکرد اجتماعی، شغلی و فعالیت‌های روزانه وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

کلینیک توانبخشی ایران دارای بخش‌های مختلف مورد نیاز برای درمان کودکان اوتیسم می‌باشد و به کمک بهترین متخصصین، در تلاش است تا متناسب‌ترین درمان را بر اساس ارزیابی به همشهریان گرامی ارائه دهد. برای دریافت مشاوره و نوبت می‌توانید با شماره زیر در ارتباط باشید:

02188242410

انواع اوتیسم

اختلالات طیف اوتیسم علایم متنوعی دارند و از طرفی دیگر شدت این علایم در افراد مختلف با هم فرق دارد. به همین دلیل تصور می‌شود که این بیماری هم دارای تنوع زیادی است. اما آنچه که در DSM 5 مشاهده می‌شود خلاف این داستان است. این کتاب اختلالات ASD را بر اساس شدت علایم به در سه دسته خفیف، متوسط و شدید دسته‌بندی می‌کند. برای تشخیص راحت‌تر هر کدام از این دسته‌بندی‌ها و علایم آن را مشاهده می‌کنید:

 

سطح شدت	ارتباطات اجتماعی	رفتارهای محدود و تکراری
سطح 1 (خفیف)  نیاز به پشتیبانی	در صورت دریافت نکردن حمایت، نقص در ارتباطات اجتماعی باعث آسیب‌های قابل توجهی می‌شود.  اختلال در آغاز تعاملات اجتماعی و نمونه‌های واضح پاسخ‌های غیر معمول یا ناموفق به احوالپرسی‌های دیگران. به نظر می‌رسد که علاقه به تعاملات اجتماعی کاهش یافته است. به عنوان مثال، فردی که می‌تواند با جملات کامل صحبت کند و درگیر ارتباط است، اما گفتگوی رفت و برگشتش با دیگران با شکست مواجه می‌شود، و تلاش‌هایش برای دوست‌یابی عجیب و معمولا ناموفق است.	انعطاف ناپذیری رفتار باعث تداخل قابل توجهی در عملکرد در یک یا چند زمینه می‌شود.  ناتوانی در جابجایی بین فعالیت‌ها. مشکلات سازماندهی و برنامه ریزی، استقلال فرد را مختل می‌کند.
سطح 2 (متوسط) نیاز به پشتیبانی قابل توجه	نقص مشخص در مهارت‌های ارتباط کلامی و غیرکلامی. حتی با وجود حمایت‌ها، آسیب‌های اجتماعی باز هم وجود دارند.  شروع محدود تعاملات اجتماعی؛ و پاسخ‌های کاهش یافته یا غیر عادی به احوالپرسی دیگران. به عنوان مثال: فرد جملات ساده‌ای را بیان می‌کند، تعاملش به علایق خاص محدود است، و ارتباط غیرکلامی به طور قابل توجهی عجیب و غریب است.	انعطاف ناپذیری رفتار.  دشواری در کنار آمدن با تغییر.  سایر رفتارهای محدود و تکراری به قدری شدید است که برای دیگران کامل قابل تشخیص است و در عملکرد در زمینه‌های مختلف تداخل ایجاد کند.  پریشانی و مشکل در تغییر تمرکز یا واکنش.
سطح 3 (شدید) نیاز به پشتیبانی بسیار اساسی	نقص شدید در مهارت‌های ارتباط کلامی و غیرکلامی باعث اختلالات شدید در عملکرد، شروع بسیار محدود تعاملات اجتماعی و کمترین پاسخ به فشارهای اجتماعی از جانب دیگران می‌شود. به عنوان مثال، فرد از کلمات قابل فهم کمی استفاده می‌کند که به ندرت منجر به تعامل می‌شود و زمانی که این کار را انجام می‌دهد، رویکردهای غیر معمولی برای رفع نیازهای خود اتخاذ می‌کند و تنها به رویکردهای اجتماعی بسیار مستقیم پاسخ می‌دهد.	انعطاف ناپذیری رفتار. دشواری شدید در کنار آمدن با تغییر. سایر رفتارهای محدود و تکراری به طور قابل توجهی با عملکرد در همه حوزه‌ها تداخل دارد.  پریشانی و مشکل در تغییر تمرکز یا واکنش.

 

توجه به این نکته ضروری است که هر چه اختلال شدیدتر باشد عملکرد فرد بیشتر مختل می‌شود و آنچه که در سطح 1 وجود دارد ممکن است در سطح 3 به صورت شدیدتری خود را نشان دهد. از طرفی دیگر افرادی که در سطح 1 قرار می‌گیرند بیشترین استقلال را دارند و با کمی حمایت می‌توانند زندگی عادی را تجربه کنند. هر چه اختلال اوتیسم شدیدتر باشد، استقلال و مشارکت فرد در اجتماع کمتر شده و نیاز فرد به حمایت افزایش پیدا می‌کند. 

اوتیسم های فانکشن (high functioning autism)

یکی از انواع اوتیسم که ممکن است خانواده‌ها بسیار با آن روبرو شوند، اوتیسم های فانکشن است که به معنای افراد دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا در زندگی است. اما آنچه که ما بیان کردیم حکایت از این موضوع دارد که همچنین دسته‌بندی وجود ندارد. در واقع اوتیسم های فانکشن یک تشخیص غیررسمی است و برای توضیح شرایطی کاربرد دارد که در آن فرد هیچ ناتوانی ذهنی ندارد و فرد ممکن است در ارتباطات، تشخیص و بیان احساسات و تعامل اجتماعی دارای اختلال است. HFA نه در  DSM-5 (ارائه شده توسط انجمن روانشناسی آمریکا) و نه در ICD-10 (ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی) که دو معیار اصلی برای دسته‌بندی بیماری‌ها هستند، وجود ندارد. بنابراین استفاده از چنین دسته‌بندی ممکن است گمراه کننده باشد. چرا که هر کس می‌تواند معیارهای مد نظر خود را در آن دخیل نماید. برای جلوگیری از چنین تداخلی بهتر است از دسته‌بندی بیان شده در بالا استفاده کنیم. در این حالت شاید بتوان اوتیسم های فانکشن را معادی اوتیسم سطح 1 دانست.

دلایل اوتیسم

علت دقیق اوتیسم در حال حاضر مشخص نیست، اما تعداد قابل توجهی مطالعه با هدف کشف چگونگی پیشرفت آن در حال انجام است. محققان چندین ژن شناسایی کرده اند که به ASD ارتباط دارند. بعضی اوقات این ژن‌ها با جهش خود به خود بوجود می‌آیند. در موارد دیگر افراد ممکن است آن‌ها را به ارث ببرند. عوامل محیطی عمومی مانند سن بالای والدین تاثیر چندانی در بروز این مشکل ندارند. در مطالعات انجام شده روی افراد دوقلو، نشان داده شده است که اوتیسم اغلب بین دوقلوها رابطه قوی دارد. به عنوان مثال: اگر یک قل مبتلا به اوتیسم باشد، دیگری به احتمال زیاد 36 تا 95 درصد به این اختلال دچار است.

 

مبتلایان به اوتیسم ممکن است دچار تغییراتی در مناطق مهم مغز خود شوند که بر گفتار و رفتار آن‌ها تأثیر می‌گذارد. عوامل محیطی نیز ممکن است در توسعه ASD نقش داشته باشند، اگرچه پزشکان هنوز ارتباط بین این دو موضوع را تایید نکرده‌اند.

با این حال محققان می‌دانند که برخی از علل شایعه شده بین مردم، مانند شیوه‌های فرزندپروری این اختلال را به دنبال نخواهند داشت. 

علل ابتلا و عوامل مرتبط

اوتیسم فقط از یک ژن یا فقط از سبک زندگی نشات نمی‌گیرد بلکه از تعامل چندین عامل مختلف بروز می‌کند. در نتیجه باید توجه داشته باشیم که عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی هر دو در ایجاد این اختلال دخیل هستند.

برخی از عوامل ژنتیکی و محیطی که احتمال ابتلا به ASD را افزایش می‌دهند عبارتند از:

عوامل ژنتیکی:

• داشتن خواهر و برادر با ASD
• داشتن سابقه ژنتیکی خاص مانند سندرم داون یا سندرم X شکننده

عوامل محیطی:

• وزن بسیار کم نوزاد هنگام تولد
• بالا بودن سن والدین برای بچه دار شدن
• قرار گرفتن مادر باردار در معرض سموم یا مواد مخدر
• مصرف بعضی از داروها در طول بارداری

 

تشخیص اختلال طیف اوتیسم

تشخیص ASD می‌تواند دشوار باشد چرا که هیچ آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. پزشکان(روانپزشکان) به رفتار و رشد کودک نگاه می‌کنند که بتوانند تشخیص دهند. با این حال بسیاری از کودکان تا زمانی که بزرگ‌تر نشوند تشخیص نهایی را دریافت نمی‌کنند. این تأخیر ممکن است باعث شود که افراد مبتلا به ASD کمک های اولیه مورد نیاز خود را دریافت نکنند.

آیا واکسن‌ها باعث اوتیسم می‌شوند؟

تصور غلط دیگر در مورد اوتیسم این است که دریافت برخی از واکسن‌ها مانند آن‌هایی که برای سرخک‌، اوریون و سرخجه (MMR) وجود دارد، می تواند در ابتلا به اوتیسم نقش داشته باشد. با این حال ،  CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا) گزارش می‌دهد که هیچ ارتباط مشخصی بین واکسن و اوتیسم وجود ندارد.

برخی از افراد ادعا می‌کنند که thimerosal ماده نگهدارنده‌ای که حاوی جیوه است و در واکسن‌های خاص قرار دارد، ارتباطی با اوتیسم دارد. با این وجود از سال 2003 تا کنون حداقل 9 تحقیق مختلف شواهدی ارائه داده‌اند که بر این ادعا مهر بطلان زده است.

ژورنال Lancet مقاله‌ای را منتشر کرد که باعث بحث و جدال پیرامون واکسن و اوتیسم شد و 12 سال بعد مشخص شد که شواهد را در این تحقیق دستکاری کرده‌اند. نهادهای حکومتی محقق این پروژه، اندرو ویکفیلد، را از تحقیقات مشابه منع کردند.

 

اوتیسم در بزرگسالی

Autism spectrum disorder طیفی از اختلالات است که در تمام طول عمر فرد باقی می‌ماند. بنابراین این اختلال در بزرگسالان هم به وفور دیده می‌شود. البته که به دلیل عدم آگاهی خانواده ها و همچنین کمبود متخصص در سال‌های گذشته ممکن است تعداد زیادی افراد بزرگسال اوتستیک وجود داشته باشند که تشخیص این بیماری را دریافت نکرده باشند. در واقع این افراد هیچگاه از خدمات درمانی و حمایت‌هایی که امروزه برای کودکان ASD وجود دارد، برخوردار نبوده‌اند. اگر کسی به سن بزرگسالی برسد و بیماری وی تشخیص داده نشده باشد به احتمال زیاد مهارت زیادی در پنهان کردن علایم آن پیدا کرده است.به همین دلیل می‌توان گفت که تشخیص آن سخت‌تر شده است. توجه به این نکته ضروری است که علایم اوتیسم در بزرگسالی مشابه علایم آن در کودکان است. با این تفاوت که اگر فرد درمان مناسب را دریافت نکرده باشد ممکن است علایم شدت پیدا کند. از طرفی دیگر برخی از جنبه‌های زندگی مانند ازدواج در بزرگسالی است که معنا پیدا می‌کند. بنابراین این افراد در حوزه‌های جدید هم با مشکل روبرو خواهند شد. برای نمونه حدود 30 درصد افراد بزرگسال هیچگاه شغل مناسبی و ثابتی پیدا نمی‌کنند. 

درمان اوتیسم

درمان‌های فعلی برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) به دنبال کاهش علائمی است که در عملکرد روزانه و کیفیت زندگی اختلال ایجاد کرده است. ASD هر فرد را به طور متفاوتی تحت تأثیر قرار می دهد، به این معنی که افراد مبتلا به ASD دارای نقاط قوت و چالش های منحصر به فرد هستند و نیازهای درمانی متفاوتی دارند و معمولاً نیازمند چندین متخصص هستند.

تعداد زیادی بیماری وجود دارد که توانبخشی می‌تواند برای آن‌ها کمک کننده باشد. در بیشتر موارد این بیماری‌ها دارای درمان قطعی نیستند. درمان اوتیسم هم در همین دسته قرار می‌گیرد. به صورتی که امکان از بین بردن بیماری وجود ندارد. با این وجود درمان‌های توانبخشی تا حد زیادی می‌توانند به علایم این بیماری را از بین ببرند یا حداقل کنترل نمایند. مهم‌ترین درمان‌هایی که برای افراد اوتیستیک کاربرد دارند موارد زیر هستند:

1- دارودرمانی

هیچ دارویی وجود ندارد که علائم اصلی ASD را درمان کند اما برخی از داروها علائمی را همراه با ASD بروز می‌کند را درمان می‌کنند که می تواند به افراد مبتلا به ASD کمک کند عملکرد بهتری داشته باشد. به عنوان مثال دارو ممکن است به مدیریت سطح انرژی بالا، ناتوانی در تمرکز یا رفتار خودآزاری و همچنین در شرایط پزشکی مانند تشنج، مشکلات خواب یا معده یا سایر مشکلات دستگاه گوارش می‌تواند کمک کند. دارو همچنین می‌تواند به مدیریت شرایط روانی همزمان مانند اضطراب یا افسردگی کمک کند.

کار با پزشک با تجربه و ماهر در هنگام استفاده از دارو در معالجه افراد مبتلا به ASD مهم است. این امر بخصوص در مورد تجویز دارو صدق می‌کند. افراد، خانواده ها و پزشکان باید برای نظارت بر پیشرفت و واکنش ها، با هم همکاری کنند تا مطمئن شوند که عوارض جانبی منفی دارو از مزایای آن بالاتر نیست.

تشخیص اختلال اوتیسم بر عهده روانپزشک است. هر چند برخی از تخصص‌های دیگر مانند کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناسی هم تست‌های تشخیصی دارند. اما تشخیص نهایی بر عهده روانپزشک است. روانپزشک برای برخی از مشکلات فرد ممکن است داروهایی را تجویز کند. ریسپریدون برای کنترل خشم، پرخاشگری و کاهش آسیب به خود کاربرد دارد و بیشترین میزان تجویز را به خود اختصاص داده است. در حالی که آری پیپرازول، هالوپریدول در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. از طرفی دیگر لوتیراستام والپروات سدیم و کلومیپرامین داروهای دیگری هستند که برای درمان کودکان اوتیسم به کار گرفته می‌شوند. در نظر داشته باشید که استفاده از داروها باید تحت کنترل و دستور پزشک متخصص انجام شود. 

2- کاردرمانی 

کاردرمانی یکی دیگر از روش‌های درمانی است که  در افراد دارای  اوتیسم به خوبی جواب داده است. مانند هر اختلال دیگری هدف کاردرمانی در اوتیسم رساندن فرد به حداکثر استقلال ممکن است. برای این کار هم روش‌های درمانی خاص خود را دارد. کاردرمانگران از روش‌های درمانی متنوع مانند یکپارچگی حسی، کاردرمانی درکی-حرکتی، آموزش، روش aba و غیره کمک بگیرد تا در درمان اوتیسم موفق‌تر عمل کند. 

همچنین کاردرمانی مهارت‌هایی را آموزش می دهد که به فرد کمک می کند تا حد امکان مستقل زندگی کند. مهارت ها ممکن است شامل لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام کردن و دستشویی و... باشد.کاردرمانی همچنین می تواند شامل درمان حسی باشد.

مطلب مرتبط: درمان اوتیسم و مشکلات حس عمقی در کودکان از طریق یکپارچگی حسی

3- گفتاردرمانی

از آنجایی که مشکلات ارتباطی یکی از علایم اصلی افراد اوتیستیک است، گفتاردرمانی به عنوان یک رشته که روی بهبود مهارت‌های ارتباطی افراد کار می‌کند می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. گفتاردرمانی کمک می‌کند تا چالش‌های ارتباطی که افراد مبتلا به اوتیسم تجربه می‌کنند، برطرف شود. این کمک ممکن است شامل تطبیق احساسات با چهره، یادگیری نحوه تفسیر زبان بدن و پاسخ به سؤالات باشد. یک متخصص گفتاردرمانی همچنین ممکن است سعی کند ظرافت‌های صدای آواز را آموزش دهد و به فرد در تقویت گفتار و شفافیت کمک کند.

در واقع متداول ترین روش درمان رشدی برای بهبود ارتباط کودکان مبتلا به ASD ،گفتاردرمانی است. گفتاردرمانی به بهبود درک و استفاده از گفتار و زبان کمک می‌کند. برخی از افراد مبتلا به ASD به صورت کلامی ارتباط برقرار می‌کنند برخی دیگر ممکن است با استفاده از علائم، حرکات، تصاویر یا یک وسیله ارتباطی الکترونیکی (غیرکلامی) ارتباط برقرار کنند و برخی دیگر ممکن است که ارتباط کلامی و غیرکلامی نداشته باشند.

4- روانشناسی

در درمان افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم، روانشناسی نقشی موثر و قابل توجه دارد که در بسیاری از کلینیک‌های توانبخشی به علت کمبود متخصص و فضا از آن چشم پوشی می‌شود. روش‌های درمانی مورد استفاده روانشناسان بسیار متنوع است و در برخی از موارد می‌توان همپوشانی آن با سایر رشته‌ها را مشاهده کرد. برای نمونه استفاده از روش‌های فلورتایم، ABA و مداخله توسعه روابط هم در بین کاردرمانگران و گفتاردرمانگران مرسوم است و هم روانشناسان از آن برای درمان این اختلال کمک می‌گیرند.

رویکردهای رفتاری بر تغییر رفتارها تمرکز می‌کند که بیشترین شواهد را برای درمان علائم ASD دارند. یکی از درمان‌های رفتاری قابل توجه برای افراد مبتلا به ASD، تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی (ABA) نامیده می‌شود. ABA رفتارهای مورد نظر را تشویق و رفتارهای ناخواسته را برای بهبود مهارت‌های مختلف، دلسرد می‌کند.

5-بازی درمانی

بازی یک فعالیت جسمی یا ذهنی لذت بخش است که مهارت‌های مختلف کودک را در گیر می‌کند. بازی معمولاً در کودکان مبتلا به اوتیسم به طور قابل توجهی مختل می‌شود. هدف اصلی بازی درمانی، جلوگیری یا حل مشکلات و دستیابی به رشد و پیشرفت بهینه کودک است.

لازم به ذکر است که درمان اوتیسم یک درمان چند وجهی است و لازم است همه افراد به عنوان یک تیم با هم همکاری داشته باشند. در نتیجه برخی از روش‌های درمانی توسعه پیدا کرده‌اند و به عنوان یک درمان بین رشته‌ای مطرح می‌شوند.

تفاوت اوتیسم و آسپرگر

‌آنچه در سال‌های اخیر به عنوان سندروم آسپرگر تشخیص داده می‌شد، دیگر به عنوان یک بیماری وجود ندارد. در واقع امروزه آن را جزوی از اختلالات طیف اوتیسم می‌دانیم. اما اگر مشتاق هستید در مورد تفاوت این دو بیشتر بدانید، توصیه ما مطالعه نوشته شباهت‌ها و تفاوت‌های اوتیسم و آسپرگر به زبان ساده که می‌تواند دید مناسبی در این رابطه به شما ارائه کند. 

 

بهترین کلینیک اوتیسم تهران

اطلاق بهترین کلینیک اوتیسم چه در تهران باشد چه در شهرستان‌ها به یک کلینیک ساده نیست و یک کلینیک باید دارای ویژگی‌های منحصر به فردی باشد تا بتواند این لقب را یدک بکشد. کلینیک جامع توانبخشی ایران با سابقه طولانی و همچنین کمک گرفتن از متخصصین ماهر در تلاش است تا بهترین درمان را برای افراد ASD فراهم کند.